Bilinen İlk Portreler: Fayum Portreleri

Sayfayı Paylaş:

Fayyum Portreleri, Mısır'da MS. 1. ve 3. yüzyıllarda mumyaların konulduğu sandukaların baş kısmına yerleştirilmiş ahşap panolar üzerine resmedilen portre resimlerdir. Portrelerin büyük çoğunluğu Mısır'ın Fayyum Bölgesi'nde ortaya çıkarıldığından bu adla anılmaktadır. Süslü takıları ve etkileyici bakışlarıyla izleyiciye bakan bu simalar, bilinen ilk portreler olup ayrıca bilinen ilk ikon resimlerdir.

 

Mısır, MÖ. 332'de Büyük İskender tarafından fethedilmiş ve ülke Grek hanedanlarından Ptolemaioslarca yönetilmeye başlanmıştır. Büyük İskender’in paralı askerleri evlerine dönmemiş, Mısır'ın verimli tarım arazileri nedeniyle başta Fayyum olmak üzere Mısır’daki birçok bölgeye yerleşmiştir. Bu sebeple Mısır’ın birçok bölgesinde Grek kültürü yayılmıştır. Grek soyundan gelenler, yaşam biçimlerini ve kültürlerini korudularsa da dini inanış olarak Mısır’ın inanç sistemini benimsemişlerdir. Bundan ötürü ölülerini mumyalamışlardır.

Mısır, MÖ. 31'de Roma hâkimiyeti altına girmiş ve Romalılar da Mısır'ın ölü gömme geleneğinden etkilenmiştir. Fakat Romalılar farklı bir uygulama ile mumyaların yüzlerine yerleştirilen maskların yerine ölen kişiye ait iki boyutlu mumya portreler yaptırmıştır. Mısır geleneklerine bağlı, bölgesel üsluplu resimler, ölen Romalıları tasvir etmektedir. Fayyum portreleri de bu döneme aittir.

  

Fayyum’un Hawara ve Antinopolis şehirlerinde yaygın olarak ortaya çıkarılan portreler genellikle; meşe, limon, çınar, selvi, sedir, incir ve narenciye gibi sert ağaçlardan yapılan levhaların üzerine resmedilmiştir. Günümüzde Fayyum portreleri; Paris Louvre Museum, British Museum, İskoçya Kraliyet Müzesi, New York Metropolitan Müzesi gibi önemli müzelerin seksiyonlarını süslemektedir.