Tahran Çağdaş Sanat Müzesine ve Sanat Ortamına Bir Bakış

Sayfayı Paylaş:

Ortadoğu’nun en zengin içerikli uluslararası koleksiyonuna sahip olan Çağdaş Sanat Müzesi, İran’ın İslam devrimi öncesi kraliçesi Farah Pahlavi’nin isteği üzerine 1970 yılında başlayıp 1977 yılında tamamlandı. Müze sahip olduğu uluslararası koleksiyonun oluşmasında o dönemde Amerikalı şair, yazar, gazeteci, küratör David Galloway katkıları ile oluşturulmuştur. İran’lı mimar Kamran Diba tarafından tasarlanan müze, İran’ın İslam devrimi öncesi Batı’ya yakın duruş gösteren modern mimarisine örnek teşkil ediyor. 8500 m² alana kaplı olarak kurulan müzenin ön girişi çatı katlı şekilde tasarlanmış müzenin diğer bölümleri ise tek katlı 9 galeriden oluşmaktadır.

Müze koleksiyonunda 1870-1980 yıllarını kapsayan dönem akımlarına sahip Van Gogh, Paul Gauguin, Kandinsky, Amerikan Modern Sanatı'nın öncülerinden Jackson Pollock, Claude Monet, Henry Moore, Andy Warhol, Rene Margritte, Pablo Picasso, Edward Munch gibi sayıca daha da fazla birçok sanatçının eserleri yer alıyor. İslam devrimi sonrası Çağdaş sanat müzesinin koleksiyonuna yabancı hiçbir sanatçı girmemiştir. Uluslararası çağdaş sanat koleksiyonunda Türk sanatçı bulunmaması ayrıca ele alınması ve üzerine görüşülmesi gereken konulardan birisidir. Müzenin aynı zamanda ziyaretçilere ve araştırmacılara açık bir kütüphanesi bulunmaktadır. Kütüphanede kaynak tararken özellikle 1980 öncesi sanatını içeren yayınların yok sayılıyor olması dikkatimi çekti. Müzenin tanıtım kitaplarında da müzenin kurulmasını sağlayan Farah Pahlavi’nin adı hiçbir yerde geçmemektedir.

Ziyaretim sırasında akşamüzeri yapılacak özel bir etkinlik nedeniyle bahçede hazırlıklar sürdürülüyordu. Normalde ziyarete kapalı olan avlu ve bahçe kısmına çıkma imkanım olduğunda beni bir sürpriz bekliyordu. Karşımda Rene Megrette, Giaomneti duruyordu. Onlarla fotoğraf çektirmeden ayrılmak imkansızdı. Müzenin de bulunduğu alandan yani Laleh Parktan bahsetmek gerekir. İran’ın aynı zamanda Batıya dönük yüzü diyebiliriz. İran için bir dönemin sembolü şaşalı ve sükseli günleri anlatıyor. Parkta sabah koşan insanlar, satranç oynayan İran devimini öncesi ve sonrasını bilen orta yaşılar, masa tenisi oynayan gençleri görebiirsiniz. Müzenin hemen yanında Güzel sanatlar öğrencisi Hamza’nın demir tellerinden yaptığı işlerle bizi selamlıyor. Müze’ye yürüme mesafesinde İran’ın eski Galerilerinden Laleh galeri yer almaktadır. Ziyaretim sırasında İran’lı genç sanatçıların karma sergisi yer alıyordu.

Son olarak İran‘ın değişen politikası ve Batı ile daha ılımlı ilişkilerinde sahip olduğu uluslararası etkin koleksiyonu ve mevcut yetişmiş sanatla uğraşan gençleri sayesinde yeni bir ivme kazandıracağı kesin. İran'ın çağdaş sanatta yükselen yıldız olacağı kesin artan talep ve yükselen trend olarak bu sene çağdaş sanat fuarında konuk ülke İran’dı. Komşu ülkemiz İran Ortadoğu’nun aynı zamanda şimdi sanat gözdesi haline geldi.